Zoeken

De afgelopen periode hebben wij RvR.org inclusief Kenniswijzer vernieuwd en een website over de Raad ontwikkeld.

We hebben een compleet nieuwe website over de Raad ontwikkeld; Raadvoorrechtsbijstand.org. Op deze site kunnen onder andere journalisten, het ministerie van Justitie en Veiligheid en andere ketenpartners en stakeholders informatie vinden over de Raad.

In 2020 heeft de minister voor Rechtsbescherming 10 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de Subsidieregeling stelselherziening rechtsbijstand. Via deze regeling worden initiatieven gesubsidieerd die op een innovatieve manier bijdragen aan de ontwikkeling van passende, duurzame en kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor juridische problemen, waarbij de rechtzoekende en zijn hulpvraag centraal staan. In deze serie maken we nader kennis met de 11 initiatieven die subsidie kregen. Deze keer Uitelkaar.nl, gerund door een gedreven groep mensen die de scheidingservaring willen verbeteren.

Tijdens het afnemen van het interview voor dit artikel begin juli is de bèta-versie van het portaal net live gegaan. Na de zomer wordt het portaal alweer verder uitgebreid. Een weloverwogen gefaseerde aanpak, bedacht en uitgevoerd door een hecht team van bevlogen mensen. Het Rechtsbijstandportaal brengt digitaal het probleem, de toevoegwaardigheid en de zelfredzaamheid van de rechtzoekende in kaart. Op basis van die informatie en analyse wordt de rechtzoekende doorverwezen naar een of meerdere rechtsbijstandaanbieders in de nulde, eerste of tweede lijn. We spraken met Judie Visser, projectleider en Maurits Geelkerken, advocaat en initiatiefnemer, over de ontwikkeling van het portaal en de achterliggende motivatie.

In de tussenrapportage Good Practices voor laagdrempelige, vroegtijdige en rechtvaardige geschiloplossing in het gemeentelijke sociaal domein doen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en de Hogeschool van Amsterdam tussentijds verslag van de eerste fase van het onderzoek dat zij in opdracht van de Raad voor Rechtsbijstand uitvoeren. Daarin tonen zij good practices die kunnen bijdragen aan een laagdrempelige, vroegtijdige en rechtvaardige geschiloplossing tussen burgers en bestuursorganen.

De Raad voor Rechtsbijstand verzamelt, analyseert en deelt kennis en data voor een duurzaam rechtsbijstandstelsel. De komende jaren bouwen we het Kenniscentrum van de Raad voor Rechtsbijstand verder uit. Een van deze groeistappen betreft het online publiceren van de actuele maandelijkse kerncijfers over de gesubsidieerde rechtsbijstand en de Wet op de schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). Tot op heden publiceerden we veel cijfers met duiding op jaarniveau via onze website bij ‘cijfers en trends’, ‘open data’ en ‘infographic kerncijfers’, die ook in ons jaarverslag te vinden is. Een aantal belangrijke actuele kerncijfers krijgen nu ook na afloop van elke kalendermaand een plaats op Raadvoorrechtsbijstand.org.

Onze vernieuwde website Rechtsbijstand.nl staat live! Wij hebben deze site vernieuwd om rechtzoekenden beter te kunnen helpen. De vernieuwde website is gebruiksvriendelijker en overzichtelijker. De informatie is beter vindbaar, oude informatie is verwijderd en de zoekfunctie is verbeterd. Rechtsbijstand.nl is vanaf nu ook te bezoeken via een tablet of mobiele telefoon. Wel zo handig. In dit artikeltje leest u hoe de website is opgebouwd en welke informatie u waar vindt.

De afstand tussen burgers met een (juridische) hulpvraag en de hulpverlener(s) overbruggen. Dat doet de SRV-bus. Letterlijk en figuurlijk. Ook in coronatijd rijdt de bus van het initiatief Samen Recht Vinden door heel Zeeland om te zorgen dat de Zeeuwen rechtshulp kunnen vinden. Maar de aan het initiatief deelnemende hulpverleners verlenen hun diensten inmiddels ook vanuit onder meer buurthuizen en bibliotheken. Op wielen of niet, de gedachte erachter blijft gelijk: mensen op een snelle en duurzame manier helpen bij hun probleem. Een idee dat ondersteuning krijgt vanuit de Subsidieregeling Stelselherziening rechtsbijstand. Via deze regeling worden initiatieven gesubsidieerd die op een innovatieve manier bijdragen aan de ontwikkeling van passende, duurzame en kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor juridische problemen, waarbij de rechtzoekende en zijn hulpvraag centraal staan.

De Gezinsadvocaat voert de regie over de gehele route van zorg en recht in een scheidingsprocedure met aanverwante problematiek. Zorgen voor rust en veiligheid in een periode van beroering en onzekerheid. Dat is waar dit initiatief over gaat. Helpen door de verbinding tussen zorg en recht te bewerkstelligen. Het initiatief krijgt ondersteuning vanuit de Subsidieregeling Stelselherziening rechtsbijstand. Via deze regeling worden initiatieven gesubsidieerd die op een innovatieve manier bijdragen aan de ontwikkeling van passende, duurzame en kwalitatief hoogwaardige oplossingen voor juridische problemen, waarbij de rechtzoekende en zijn hulpvraag centraal staan.

Het jaarverslag 2021, getiteld ‘De Raad middenin de samenleving’, is gepubliceerd. Het jaarverslag geven we dit jaar voor het eerst in compleet online versie vorm. Zo is de informatie toegankelijker, beter doorzoekbaar en ook op een mobiele telefoon of tablet te lezen. Bovendien bespaart het op milieu en kosten. De inhoud is zoals u van ons gewend bent, een verslag van de ontwikkelingen die het afgelopen jaar binnen de Raad voor Rechtsbijstand en het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand hebben plaatsgevonden. En we geven u inzicht in hoe we werken aan mensgerichte dienstverlening via onze kentaken.

Sinds 14 februari 2022 kunnen mediators en advocaten die voldoen aan de voorwaarden zich voor deelname aan de Subsidieregeling experiment echtscheiding aanmelden. Terwijl de mogelijkheid voor inschrijving nog doorgaat tot aan het einde van dit jaar, start vanaf 1 april 2022 de daadwerkelijke dienstverlening aan burgers die willen scheiden. De werkwijze is nieuw en in het leven geroepen om gerichter te kunnen voldoen aan de (rechts)hulpvraag van de burger. De regeling is in samenwerking met het Juridisch Loket (hJL), de Nederlandse orde van advocaten (NOvA), de Mediatorsfederatie Nederland (MfN), de vFAS, Uitelkaar.nl en de Raad voor Rechtsbijstand tot stand gekomen, in opdracht van de minister voor Rechtsbescherming. De regeling loopt tot 26 maart 2023.

Binnenkort kunnen gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire kosteloze rechtsbijstand krijgen in geval hun kinderen uithuisgeplaatst zijn. Op initiatief van de minister voor Rechtsbescherming werken de Raad voor Rechtsbijstand en de Nederlandse orde van advocaten samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid aan een nieuwe rechtsbijstandsregeling. Deze treedt naar verwachting op 1 juni 2022 in werking en geldt dan met terugwerkende kracht vanaf 1 april 2022.

Vanaf 16 mei gebruikt de Raad voor Rechtsbijstand een nieuw systeem van veilig mailen (Bastion365). Met de nieuwe applicatie kunnen we privacygevoelige informatie ook op een veilige manier met onze relaties delen.

Op 19 mei jl. nam de minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind de visie van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA), de Mediatorsfederatie Nederland (MfN) en de Raad voor Rechtsbijstand (RvR) op het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand in ontvangst. De partijen geven hierin hun gezamenlijke visie op een stabiel en duurzaam stelsel dat aantoonbaar werkt voor mensen en de professionals die hen bijstaan. Met aandacht voor de versterking van de sociale advocatuur en mediation.

De Raad voor Rechtsbijstand beschikt over een grote hoeveelheid data met betrekking tot de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand. Jaarlijks worden ca 40.000 toevoegingen op het terrein van het bestuursrecht afgegeven. Bij ongeveer de helft hiervan zijn gemeenten de wederpartij. Het gaat dan met name om data over geschillen in het sociale domein (voornamelijk over de Participatiewet en in veel mindere mate over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Jeugdwet). Deze data vormen de insteek voor de datadialogen die de Raad sinds enige tijd voert met gemeenten en maatschappelijke overheids-/uitvoeringsinstanties.

Inzet van paralegals biedt mogelijkheden voor advocatenkantoren die werken met toevoegingen. Tegelijkertijd bestaan verschillende obstakels die de inzet van paralegals in de gesubsidieerde rechtsbijstand belemmeren, blijkt uit het rapport van onderzoeksbureau ProFacto. Vooral grotere kantoren en kantoren die relatief veel eenvoudige of vergelijkbare zaken behandelen, kunnen voordelen behalen door de inzet van paralegals.

In opdracht van de Raad voor Rechtsbijstand, in nauwe samenwerking met de Nederlands orde van advocaten (NOvA), heeft onderzoeksbureau Panteia onderzoek gedaan naar de arbeidsmarkt voor de sociaal advocatuur. Meer informatie over het onderzoek en de conclusies leest u in het rapport. Het onderzoek moet handvatten bieden om te bevorderen dat ook in de toekomst het aanbod van sociaal advocaten voldoende blijft om aan de vraag naar gesubsidieerde rechtsbijstand te blijven voldoen.

De Raad voor Rechtsbijstand verzamelt, analyseert en deelt kennis en data over het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand. De komende jaren bouwen we het Kenniscentrum, het onderdeel van de Raad voor Rechtsbijstand dat zich hiermee bezig houdt, verder uit. Het Kenniscentrum gaat in de toekomst meer gegevens over verschillende onderwerpen binnen het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand publiceren via gebruiksvriendelijke interactieve dashboards. Een van de stappen hierin betreft het online publiceren van het dashboard aanbod.

Toegang tot het recht en het verkrijgen van informatie, advies en ondersteuning en rechtsbijstand bij een geschil, ook voor financieel minder draagkrachtigen is een belangrijke voorwaarde voor een goed functionerende rechtsstaat en van groot belang voor het vertrouwen van burgers in die rechtsstaat. Hierover sprak de minister voor Rechtsbescherming woensdag 30 november jl. met de Nederlandse orde van advocaten (NOvA), de Mediatorsfederatie Nederland (MfN), het Juridisch Loket en de Raad voor Rechtsbijstand. De organisaties ondersteunen gezamenlijk de uitgangspunten van de nieuwe fase in de stelselvernieuwing en vragen het ministerie om betrokken te zijn bij de verdere uitwerking in maatregelen. Daarbij staat het burgerperspectief steeds voorop: in gezamenlijkheid mensgerichte diensten verlenen voor een duurzaam stelsel dat aantoonbaar werkt voor mensen.

Burgers die rechtsbijstand nodig hebben maar dat niet krijgen omdat de Wet op de rechtsbijstand ervan uitgaat dat zij zelfredzaam zijn, kunnen via de tijdelijke Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid toch rechtsbijstand krijgen. Deze regeling is door de minister voor Rechtsbescherming in 2021 ingesteld na signalen van de Vereniging Sociale Advocaten Nederland (VSAN) en is een gezamenlijke aanpak van de Raad voor Rechtsbijstand met het Juridisch Loket en de Nederlandse orde van advocaten (NOvA). Een recentelijk benoemde onafhankelijke adviescommissie onder leiding van prof. dr. mr. Ymre Schuurmans, hoogleraar staats- en bestuursrecht bij de Universiteit Leiden, brengt op basis van onderzoek door het Kenniscentrum van de Raad voor Rechtsbijstand advies uit over waar zaken waarvoor onder deze regeling rechtsbijstand kon worden verleend in de toekomst het beste belegd kunnen worden.

Goede voorbeelden uit de rechtspraktijk delen en gebruiken is een bewezen effectieve manier om te werken aan kwaliteit van dienstverlening. Goede voorbeelden geven houvast en kunnen worden ingezet als geheugensteun. En kunnen helpen in de communicatie met de cliënt. Ook in de sociale advocatuur kennen we de voordelen hiervan. De afgelopen periode zijn ervaren en gespecialiseerde sociaal zekerheidsrechtadvocaten aan de slag gegaan met het opstellen van een eerste versie behandelrichtlijnen voor WIA-zaken binnen het sociaal zekerheidsrecht. En ze zijn klaar voor gebruik!

Burgers die rechtsbijstand nodig hebben, maar niet krijgen vanwege vermeende zelfredzaamheid, onderschatting van (juridische) complexiteit en/of ontbreken van voorliggende voorziening, kunnen via de Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid (Ratz) toch rechtsbijstand krijgen. Deze tijdelijke regeling startte op 1 juli 2021 en wordt voor een tweede keer verlengd met een jaar vanaf 1 april 2023, tot 1 april 2024.

Het jaarverslag 2022 is gepubliceerd. Hiermee doen wij verslag van de ontwikkelingen en werkzaamheden die het afgelopen jaar bij de Raad voor Rechtsbijstand hebben plaatsgevonden.

Donderdag 30 maart vond de werkconferentie ‘Rechtsbijstand bij de tijd’ plaats in MediaPlaza in Utrecht. Tijdens deze conferentie kwamen 280 professionals uit het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand bijeen om met elkaar te praten over de vormgeving van het stelsel. Irene Nijboer, directeur/bestuurder van de Raad voor Rechtsbijstand benadrukte dat de Raad staat voor “Passende rechtsbijstand: in verbinding met burgers én met advocaten en mediators”.

De hulphond wijkt niet van zijn zijde en gaat pas liggen als ze voelt dat het ok is voor haar baasje. Hypersensitief voor zijn gemoedstoestand en zijn behoefte, staat de hond hem terzijde. “Valeria en ik letten op elkaar. Ze voelt mij aan en ruikt mijn onrust. Ze spiegelt mijn onrustige gedrag, maakt me ervan bewust en helpt me zo om weer rustig te worden.” Edwin kijkt liefdevol naar zijn hulphond Valeria. “Het was een enorme opgave om haar te krijgen. Verloren tijd die niet terugkomt, waarin mijn leven als het ware op pauze stond. Maar intussen kan ik me een leven zonder haar niet meer voorstellen. Door haar sta ik weer zelfstandig in het leven en kan ik de dagelijkse activiteiten als vader en echtgenoot beter aan.”