Kosten en Baten van Justitie- en Veiligheidsbeleid

Deze werkwijzer is primair opgesteld voor uitvoerders van maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s) op het domein Justitie en Veiligheid (JenV). De samenvatting, de eerste drie hoofdstukken en paragraaf 4.1 zijn echter ook gericht op kenniscoördinatoren en opdrachtgevers van MKBA’s bij het ministerie en bij ‘ketenpartners’ zoals politie en justitie, en op medewerkers van het WODC die onderzoek uitzetten. Met een MKBA wordt nagegaan of een beleidsmaatregel de welvaart verhoogt, doordat de baten groter zijn dan de kosten. Maatschappelijke baten en kosten omvatten alles waar mensen belang aan hechten, niet alleen geld, maar bijvoorbeeld ook veiligheid. De kern van een MKBA is het identificeren, kwantificeren en monetariseren van effecten. Kwantificeren betreft het schatten van de omvang van effecten van een maatregel, bijvoorbeeld duizend minder geweldsmisdrijven per jaar. Monetariseren of waarderen houdt in dat de effecten in geld worden uitgedrukt. Een (fictief) voorbeeld is dat de maatschappelijke kosten van een geweldsmisdrijf gemiddeld tweeduizend euro zijn. De maatschappelijke baten van duizend minder geweldsmisdrijven zijn dan duizend maal tweeduizend is twee miljoen euro per jaar. Monetarisering vindt niet alleen plaats op basis van financiële kosten, (bijvoorbeeld ziekenhuiskosten), maar ook door de betalingsbereidheid voor niet-financiële effecten te schatten. Zo zou bijvoorbeeld uit het prijsverschil tussen woningen in veilige en minder veilige buurten kunnen blijken hoeveel geld mensen over hebben voor veiligheid.