Datadialogen gemeente

Data bij de Raad

De Raad voor Rechtsbijstand beschikt over een grote hoeveelheid data met betrekking tot de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand. Jaarlijks worden circa 50.000 toevoegingen op het terrein van het bestuursrecht afgegeven. Bij ruim een kwart hiervan is de gemeente de wederpartij. Het gaat dan met name om data over geschillen in het sociale domein: voornamelijk over de Participatiewet (en in veel mindere mate over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Jeugdwet).

De data van de Raad geven een beeld van het verloop van de geschilbeslechting. Ook kunnen ze een beeld schetsen van hoeveel burgers er betrokken zijn, en om welke problematiek het zoal gaat. Deze gegevens zijn niet altijd beschikbaar binnen gemeenten of uitvoeringsinstanties zelf. De data zijn als het ware een ‘lens’ op de uitvoeringspraktijk.

Datadialogen: van data naar inzicht

Sinds enkele jaren worden op basis van de data van de Raad gesprekken gehouden met gemeenten en uitvoeringsinstanties over het aantal procedures dat burgers met een toegevoegde advocaat tegen hen voeren. Het doel van de datadialogen is om tijdens een gesprek te komen tot een gezamenlijke duiding en analyse van eventuele obstakels en mogelijke verklaringen voor aantal en soort procedures. Uiteindelijk kan dit leiden tot bruikbare inzichten en mogelijke oplossingsrichtingen.

Dashboard

De Raad heeft een dashboard ontwikkeld waarin de gegevens zichtbaar zijn en vergeleken kunnen worden. Sinds 2018 zijn er aan de hand van dit dashboard al met twaalf grote gemeenten en uitvoeringsorganisaties datadialogen gevoerd. Met andere gemeenten zijn gesprekken gevoerd over specifieke rechtsgebieden (m.n. personen- en familierecht). Ook is er een benchmark ontwikkeld.

In het gesprek wordt het dasboard getoond, dat op maat (gevraagde) informatie laat zien. Zo weten we voor welke juridische geschillen gesubsidieerde rechtsbijstand wordt ingezet en of er bijvoorbeeld burgers zijn die meerdere geschillen hebben met hun gemeente. We geven samen duiding aan de data door deze naast de inzichten van de deelnemende organisaties te leggen. Via dialoog komen we tot een gezamenlijke analyse van inzichten en opties voor mogelijke verbeteringen die kunnen leiden tot een meer responsieve overheid, betere conflictoplossing en een lerend stelsel.

In de toekomst

De datadialogen helpen het dashboard verder vorm te geven. Werkende weg ontstaat door de datadialogen een leergemeenschap van gemeenten, die gefaciliteerd door de Raad en door onderlinge uitwisseling van bevindingen een lerende praktijk vormen. Het is een aanzet om de eigen uitvoeringspraktijk te onderzoeken en mogelijke knelpunten bij het voorkomen en effectief beslechten van geschillen, weg te nemen.