Nieuws

Vanaf 1 september 2024 houdt de Raad voor Rechtsbijstand in bepaalde gevallen rekening met beslag op inkomen of vermogen.

Deze tijdelijke regeling is bedoeld voor de rechtzoekende die wordt geconfronteerd met een financiële afwijzing of met een hoge eigen bijdrage, maar als gevolg van beslag geen gebruik kan maken van het inkomen of vermogen.

De staatssecretaris voor Rechtsbescherming is akkoord gegaan om  deze tijdelijke regeling in te stellen. Dit biedt de Raad tijdelijk de mogelijkheid om rekening te houden met dit beslag en zo deze rechtzoekende te kunnen helpen en tegelijkertijd de omvang van dit probleem te onderzoeken.

Er dreigt op niet al te lange termijn een tekort aan sociaal advocaten. Uit de nieuwe cijfers van het Kenniscentrum Rechtsbijstand blijkt de afname van sociaal advocaten zich verder door te zetten. Vooral jonge sociaal advocaten verlaten vaak al snel weer het vak.

Vanuit de samenleving bestaan allerlei oordelen over en verwachtingen van het werk door uitvoerende organisaties van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) en de zaken die worden behandeld. Maar, hoe zit het nu echt? Tegen welke knelpunten en (morele) dilemma’s loopt de uitvoering aan? In een reeks podcastafleveringen gaat presentatrice Milou Brand hierover in gesprek met een aantal uitvoeringsorganisaties. Een van de eerste twee afleveringen die nu te beluisteren is, start met de Raad. Hierin gaat Milou in gesprek met sociaal advocaat Bianca Rafaela, medewerker van de Raad voor Rechtsbijstand Nawid en directeur/bestuurder van de Raad Irene Nijboer over de impact van de Regeling Adviestoevoeging Zelfredzaamheid (Ratz) op de samenleving.

Onder deze titel werd op 11 januari van dit jaar een symposium in Utrecht georganiseerd door Divosa, de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand. Aanleiding was het onderzoek dat de onderzoekers van de RUG en HvA in opdracht van de Raad voor Rechtsbijstand uitvoerden. Daarin stond de vraag centraal hoe procedures van besluitvorming en bezwaar bij gemeenten zo kunnen worden georganiseerd dat geschillen voorkomen kunnen worden.

Het jaarverslag 2023 is gepubliceerd. In ons jaarverslag geven wij verhalen achter de cijfers over rechtsbijstand, de wettelijke schuldsanering, tolken en vertalers. Verhalen van mensen die rechtsbijstand nodig hadden, dit zelf niet konden betalen en door gesubsidieerde rechtsbijstand toch de hulp kregen die ze nodig hadden. Sociaal advocaten en mediators vertellen hierover. Bewindvoerders, tolken en vertalers komen hiernaast aan het woord over de mensen die zij ondersteunden.

Burgers die rechtsbijstand nodig hebben, maar niet krijgen vanwege vermeende zelfredzaamheid, onderschatting van (juridische) complexiteit en/of ontbreken van voorliggende voorziening, kunnen via de Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid (Ratz) toch rechtsbijstand krijgen. Deze tijdelijke regeling startte op 1 juli 2021 en wordt opnieuw verlengd met een jaar, van 1 april 2024 tot 1 april 2025.

Publicatie van de verlengde regeling in de Staatscourant volgt op korte termijn.

De huidige wet- en regelgeving gaat er vanuit dat er alleen gesubsidieerde rechtsbijstand nodig is als een zaak feitelijk of juridische complex is. Toch is dit volgens de adviescommissie Zelfredzaamheid Rechtshulp en Rechtsbijstand niet allesbepalend voor de noodzakelijke inzet van een advocaat. Iedereen kan in een situatie terechtkomen waarin het doenvermogen is verminderd. De adviescommissie adviseert om aandacht te hebben voor de context- en persoonsgebonden factoren, zodat meer maatwerk mogelijk wordt. Uit de signalen van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland (VSAN) bleek dat er onvolkomenheden bestaan in wet- en regelgeving en/of de mogelijkheden tot het verlenen van rechtshulp en (gefinancierde) rechtsbijstand in zaken waar zelfredzaamheid van burgers wordt verondersteld, maar dit tot problemen voor burgers leidt. De Nederlandse orde van advocaten (NOvA), het Juridisch Loket en de Raad voor Rechtsbijstand (Raad), de opdrachtgevers, onderschrijven deze en de andere conclusies uit het rapport van de adviescommissie. Gezamenlijk overhandigden zij vandaag het rapport en hun bestuurlijke reactie aan de minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind.

De Raad organiseert online scholingsbijeenkomsten voor bij de Raad ingeschreven advocaten en mediators. Bijzondere onderwerpen en zaken die volgen uit eerdere steekproeven en het dagelijks proces krijgen een plaats in het programma. Ook behandelen wij het gebruik van Mijn RvR en de Kenniswijzer.

De Raad voor Rechtsbijstand betreurt het dat voor een deel van de gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire aanvragen voor een advocaat zijn afgewezen. Juist voor mensen in deze situaties wil de Raad zorgen voor goede rechtsbijstand.

In 2022 heeft onderzoeksbureau Significant Public bijgaand evaluatieonderzoek uitgevoerd naar de werking van de maatregel kostenverhaal draagkrachtige veroordeelde. Deze maatregel is per 1 maart 2017 opgenomen in de Wet op de rechtsbijstand. De wetgever heeft met deze maatregel willen bewerkstelligen dat de Raad de rechtsbijstandskosten van veroordeelden, aan wie ambtshalve een toevoeging was verleend, kan terugvorderen als blijkt dat zij draagkrachtig waren. Bij de introductie van de maatregel is door de Raad met het ministerie van J&V afgesproken dat er na een aantal jaar een onafhankelijke evaluatie van de maatregel zou plaatsvinden. Deze evaluatie ziet op de periode van 1 maart 2017 t/m 2021.