Elfde voortgangsrapportage herziening stelsel gesubsidieerde rechtsbijstand juni 2024

In een brief aan de Tweede Kamer van 21 juni 2024 geeft de Minister voor Rechtsbescherming via de elfde voortgangsrapportage inzicht in de voortgang van de vernieuwing van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand.

De brief bevat de belangrijkste mijlpalen van de eerste helft van 2024. Die mijlpalen zijn onder andere:
• De jonge-aanwasregeling is verlengd, in het streven de sociale advocatuur te versterken. Het Kenniscentrum van de Raad voor Rechtsbijstand evalueert de effecten van de subsidieregeling, waarvan tot dan toe 525 advocaat-stagiaires gebruik hebben gemaakt.
• Sinds 1 januari 2024 geldt een landelijke subsidieregeling die voorziet in een toeslag van drie punten op de toevoegingvergoeding in zaken die zijn behandeld in het kader van de wijkrechtspraak.
• De Minister doet in samenwerking met het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid onderzoek naar de versterking van de toegang tot het recht van een groep mensen met meervoudige sociale en juridische problemen, die leven in bepaalde kwetsbare (stads) wijken en gebieden.
Hij ziet na een uitvraag te hebben gedaan bij de betreffende gemeenten, de oplossing niet meteen in het starten van nieuwe initiatieven zoals een Huis van het Recht, maar meer in het verbeteren van de samenwerking en bekendheid van bestaande initiatieven zoals het Juridisch Loket, Sociaal Raadslieden, buurtteams, en zo voort.
• Onder de Subsidieregeling rechtsbijstand en mediation Wet bescherming klokkenluiders, die vanaf 1 februari 2024 van kracht is, kunnen door Het Huis van de Klokkenluiders doorverwezen klokkenluiders aanspraak maken op kosteloze juridische ondersteuning. De regeling wordt gemonitord door het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand, onder meer op de vraag of de vergoeding wel toereikend is.

Voorts schetst de brief een aantal ontwikkelingen in het rechtsbijstandveld. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:
• Het Juridisch Loket heeft te maken met een toenemend aantal hulpvragen. Ook werkt het Loket aan een nieuw dienstverleningsconcept. In dit concept kan meer ondersteuning worden gegeven aan rechtzoekenden met een beperkt doenvermogen, bijvoorbeeld door rechtzoekenden te helpen met het schrijven van een brief of door te bemiddelen met instanties.
• De Raad voor Rechtsbijstand voert het mensgericht werken steeds verder door in zijn beoordeling van de aanvragen voor gesubsidieerde rechtsbijstand. In dat verband werkt de Raad onder meer aan de herziening van Kenniswijzer, met het doel deze meer ondersteunend aan het mensgericht werken te laten zijn.

Tot slot blikt de Minister in zijn brief vooruit op de tweede helft van 2024. Dan staan de volgende zaken op stapel: het rapport van de commissie Van der Meer verschijnt; ook het rapport van het WODC over de ‘werkzame elementen’ uit pilots rechtsbijstand zal in het najaar openbaar worden en mede op basis daarvan zal de opvolging van de pilots worden bepaald; het eerder aangekondigde onderzoek naar aard en omvang van het financiële probleem van middeninkomens om voor juridische problemen advocaten of mediators in te schakelen, wordt in de tweede helft van 2024 voortgezet.
De brief bevat twee bijlagen:
1. Voortgangsbijlage VGR 11;
2. Beslisnota bij Elfde voortgangsrapportage stelselvernieuwing rechtsbijstand