Somber over de samenleving

Sinds 2000 valt regelmatig het begrip ‘maatschappelijk onbehagen’ in het publieke en politieke debat. Onbehagen verwijst naar een negatieve stemming over de maatschappij. Het is een brede bezorgdheid waarbij het vaak niet om één specifiek maatschappelijk probleem gaat.

Maatschappelijk onbehagen kan gevolgen hebben voor de samenleving en democratische rechtsstaat. Maatschappelijk onbehagen kan tot maatschappelijke spanningen en bij een deel van de bevolking tot onrust of boosheid leiden. Dat kan weer tot gevolg hebben dat groepen burgers zich afkeren van de maatschappij en zich afzonderen in eigen kring.

Enige mate van onbehagen in een samenleving is niet onwenselijk en niet ongebruikelijk − het is van alle tijden en hoort bij een samenleving – maar te veel is niet goed, zeker niet als dat maatschappelijk onbehagen zich concentreert bij specifieke groepen en in bepaalde regio’s. Verschillen tussen groepen en gebieden in Nederland vragen hierbij aandacht.

In deze studie doet het SCP daarom onderzoek naar verschillen in onbehagen in Nederland.